تعریف کلیشه (cliché) یا اصطلاحات رایج زبان انگلیسی و چندین مثال
منظور از کلیشه در زبان انگلیسی که شکل نوشتاری لاتین آن بصورت cliché و تلفظ آن بصورت کلی-شِی (clee-shay) میباشد، یک اصطلاح و عبارت رایج یا گفته ای است که در موقعیت های مربوطه بسیار تکرار میشود. لذا میتوان گفت این عبارات، روزی جدید، جذاب و تأثیرگذار بوده اند اما بدلیل تکرار بسیار، دیگر جذاب یا جالب بنظر نمی رسند یا حداقل در هر موقعیتی استفاده نمیشوند بگونه ای که نویسندگان و برخی دیگر از افراد همواره سعی در پرهیز از استفاده از کلیشه ها دارند.
درک معنی این کلیشه ها یا عبارات و گفته های بسیار رایج در یک زبان برای همگان حتی اغلب افرادی که آن زبان، زبان مادری شان نیست بسیار ساده است چرا که حتماً آن را در مکاتبات و مکالمات قبلی خود شنیده اند. بهمین دلیل نه تنها در گفتگوهای روزمره، بلکه وقتی فردی طرز فکر و نظرات و گفته های شما را کلیشه ای می داند بنوعی از آن گفته یا نظر شما ایراد گرفته؛ لذا، میبایست بدانید که هر جایی از این عبارات کلیشه ای استفاده نکنید و جاهایی که لازم بنظر میرسد، مثلاً بهنگام اظهار نظر، با کمی خلاقیت پاسخی جذابتر بدهید.
تعریف کلیشه در ویکی پدیا
کلیشه یا تفکر قالبی به یک نظر از پیش تشکیل‌شده در ذهن جمعی گروه‌هایی از جامعه اشاره دارد، که مانع قضاوت و شناخت منطقی افراد نسبت به دیگران شده و ویژگی‌های خاصی را به تمام اعضای یک گروه‌دیگر یا مجموعه‌ای متفاوت نسبت می‌دهد. این امر سبب می‌گردد افراد برپایهٔ اطلاعاتی ناچیز و تصورهای کلیشه‌ای خود که غالباً برگرفته از جامعه و یا رسانه‌ها است، بدون آنکه شناخت کافی از دیگران داشته‌باشند، نسبت به آنها قضاوت کنند.
این لغت اگر در معنی منفی آن به کار رود، فرضی ساده‌انگارانه، اغراق شده، و تحقیرآمیز را به اعضای یک گروه به‌دلیل عضویت در آن گروه نسبت می‌دهد. کلیشه‌ها احترام یا مشروعیت را از اشخاص به دلیل تعلّقشان به آن گروه می‌گیرند و یا برعکس، کلیشه مثبت احترام، ارزش و محبوبیتی غیرواقعی و برپایه‌ای غیرمنطقی برای عده‌ای بدون دلیل خاصی بوجود می‌آورند. به عنوان مثال قضاوت در مورد افراد برپایهٔ نوع لباس آنها و یا شکل ظاهری آنها.
برخی از اصطلاحات کاربردی که رایج و کلیشه ای بشمار میروند بهمراه موارد استفاده آنها بشرح زیر میباشد:
- زمانی که فردی برای شما یک هدیه خریده و شما پس از دریافت آن بنوعی میخواهید ضمن تشکر هیجان و غافلگیری خود را نشان دهید:
Oh! You shouldn’t have!
(اُ، چرا زحمت کشیدی؟!/راضی به زحمت شما نبودم…)
این عبارت ریشه در جمله ی You shouldn’t have gotten anything for me! دارد و بصورت تحت الفظی «نباید/لازم نبود برام چیزی بخری» ترجمه میشود که معادل کلیشه ای آن در زبان فارسی همان «چرا زحمت کشیدی» یا «راضی به زحمت شما نبودم» است. (این عبارت گاهی بصورت You needn’t have! هم استفاده میشود)
- وقتی شخصی با شخص دیگری بد یا غیر منصفانه رفتار می کند:
What goes around comes around.
(A person’s actions, whether good or bad, will often have consequences for that person.)
هر کسی سزای کارش را (خوب یا بد) می بیند
یک معادل ضرب المثلی که برای این عبارت در زبان فارسی میتوان گفت: « هر کسی آن دِرَوَد عاقبت کار که کشت»
*****
- زمانی که اتفاق بد یا ناگواری می افتد و کاری از دست شما ساخته نیست و نمیتوانید چیزی را درست کنید یا تغییر دهید:
It is what it is!
کاریش نمیشه کرد!
*****
- زمانی که با نگاه کردن به سر و ریخت و ظاهر فردی در مورد شخصیت وی، موقعیت اجتماعی وی و سایر چیزها قضاوت میکنند، و شما میخواهید بگویید که از روی ظاهر فرد نمیتوان در مورد وی قضاوت کرد، میگویید:
You can’t judge a book by its cover.
نمی شود از روی ظاهر آدم ها قضاوت کرد.
*****
- معمولاً اولین جمله ای که مردان خانه دار پس از وارد شدن به خانه پس از محل کارشون میگن اینه که:
Honey! I’m home…
عزیزم! من اومدم…
مثالهای بیشتری از کلیشه یا اصطلاحات رایج زبان انگلیسی:
همانطور که بالا گفتیم منظور از کلیشه (cliche) تنها گفته ها و پاسخ های تکراری و کلیشه ای نیست، بلکه برخی باورها و افکار هم کلیشه تلقی میشود. برای مثال…
در فرهنگ کشورهای انگلیسی زبان خانم های بلوند از هوش و ذکاوت کمتری برخوردارند و اصطلاحات و جوکهای کلیشه ای و رایجی با اشاره به «dumb blondes» یا مو طلایی های خنگ وجود دارد! مثلاً to have a blond moment بمعنی برای لحظاتی احمقانه رفتار کردن هست.
یک ظاهر یا گریم و پوشش کلیشه ای که برای بازیگران نقش های خلاف در سینما وجود دارد، لباسهای یک دست مشکلی و گاهاً چرمی است با موهایی که به سمت عقب شانه و روغن زده شده و داشتن یک عینک آفتابی روی چشم وی است که همیشه یک کیف سامسونت پر از پول بهمراه دارد.
نسبت دادن ظرافت خانم ها به گل هم یک تشبیه یا استعاره کلیشه ای است.
بایدها و نبایدهای استفاده از کلیشه ها! چرا باید کلیشه ها را بشناسیم؟
همانطور که در مطلب « روش های یادگیری چند زبان همزمان + ویدئوی دختر ۲۰ زبانه » گفته شد، یکی از راههای یادگیری هرچه بهتر یک زبان خارجه آشنایی بیشتر با فرهنگ آن زبان است و در این مطلب نیز متوجه شدیم اگر شناخت کافی از فرهنگ این زبان نداشته باشیم ممکن است ندانیم حداقل پاسخی که یک فرد یا خودمان در یک موقعیت خواهیم داشت چیست یا اگر انگلیسی زبانان رفتار شما را با عبارت بالا یا هر شکل دیگری « موطلایی گونه » تلقی کردند باید برداشت مثبتی داشت یا منفی، یا اینکه در مصاحبه ها از چه عبارات و پاسخهایی اجتناب کنیم تا بمنزله ی ضعف ما در آن زبان یا عدم توانایی ما در ارائه پاسخی جذابتر و خلاقانه تر نباشد.
پس آموختن کلیشه ها برای زبان آموزان ضروری بوده، و
استفاده از آنها همانند زبان فارسی شاید در گفتگوها و ارتباطات روزمره نسبتاً جالب و مفید باشد ولی
در موقعیت های رسمی، کاری، و مصاحبه های کاری یا آزمون های زبان بهتر است تا حد ممکن از آنها پرهیز شود.
آیا cliché همان idiom است؟
اصطلاحاتی که در زبان انگلیسی به idiom میشناسیم، عباراتی هستند که برای درک مضمون آنها در شرایط مربوطه نمیتوان آنها را کلمه به کلمه یا تحت الفظی معنی کنیم و معنایی فراتر از کلمات تشکیل دهنده دارند. پس میتوان گفت کلیشه ها اغلب idiom هستند.
دانلود رایگان کتاب اصطلاحات رایج زبان انگلیسی بهمراه ریشه یابی آنها:
این کتاب به تعریف ادبی و زبانشناسی کلیشه (cliche) در زبان انگلیسی پرداخته، و ضمن معرفی پرکاربردترین اصطلاحات رایج این زبان، به بررسی ریشه ی آنها، و استفاده ی بجا و نابجای این اصطلاحات میپردازد. لذا، این کتاب را به دانشجویان زبان انگلیسی، و تمامی زبان آموزان و علاقه مندان آشنایی با اصطلاحات رایج و موارد استفاده آنها پیشنهاد مینماییم.
