ارتباط میان تئوری ها ، تکنیک ها و روش های ترجمه

ارتباط میان تئوری ها ، تکنیک ها و روش های ترجمه

محرز و مشخص است که ترجمه بدون تئوری کافی نتایج مطلوبی بدنبال ندارد. در حالی که تئوری بدون تمرین هیچ گونه مشکلی ایجاد نمیسازد. بنابراین تئوری از تمرین اهمیت بیشتری دارد. تئوری و تمرین لازم و ملزوم یکدیگرند. وجود یکی بدون دیگری معنا ندارد. در واقع تئوری با تمرین صورت می گیرد در حالی که تمرین با تئوری قالب ریزی میشود. تئوری بدون تمرین موجب سردرگمی و ابهام می گردد. امروزه تئوریهای کاربردی به دانشجو تدرسی میشود ولی با این وجود آنها بدون در نظر گرفتن این نظریه ها به امر ترجمه مشغول میشوند. برای مثال تصور کنید معلم طیف وسیعی از تئوریها را به دانشجو آموزش میدهد و درک و هضم آنها برای دانشجو سخت باشد. معلم بعد از آموزش ، تمریناتی به آنها میدهد که هیچ ارتباطی با آنچه آنها آموزش داده اند ندارد. خب فراگیری این نظریه ها چه سودی دارد ؟ دانشجویان تازه وارد در رشته ترجمه تصور میکنند یادگیری این تئوریها الزامی است و تا آنها را یاد نگیرند قادر به ترجمه کردن نیستند. چنانچه تئوریهایی که آموخته اند عملا بکار برده نشوند کم کم علاقه شان به ترجمه را از دست میدهند. در تحلیل نهایی تئوریها می بایست از تمرین نشئت گیرند و تدریس آن هم باید بر همین اساس صورت گیرد ( یعنی از تجربه و تمرین آن ) . بنابر نیومارک : ” مسئله اصلی در تئوری ترجمه مشکلات ترجمه است” . تئری ترجمه را می توان اینگونه تعریف کرد :

” تعمیی از مشکلات ترجمه “ تئوری از تمرین تفکیک نمیشود و نباید هم شود. تمرین پایه و اساسی برای مطالعات نظری تلقی میگردد و باید طبق تئوری پیش رود. با کمک تئوری ترجمه میتوان مناسبترین روش ترجمه برای متون مختلف را کشف کرد. ترجمه متون حقوقی نیاز به دقت زیاد دارد و کاملا رسمی هستند. بنابراین ترجمه معنایی مناسب اینگونه متون است. یک متن جهانگردی را نمی توان به این روش ترجمه کرد چرا که اینگونه متون برای جذب توریستها می باشد و باید به روش Communicative ترجمه شوند.

۱.۱.۱. تکنیکها و تمرین : تکنیکها بر اثر تمرین بوجود می آیند. اما مانند یک پل یا قایق مترجم را هدایت می کنند. منظور از تکنیک در ترجمه اینست که مترجم در مواقع ضرورت یک سری اضافات ، تغییرات و حذفیات در متن صورت میدهد. بطور خلاصه آنها برای ایجاد معادلهای مناسب طراحی میشوند. بکارگیری تکنیکها به معنای از بین بردن تاثیر متن اصلی نیست بلکه انها به بازتولید متن مبدا به شکلهای مختلف ، در عین حفظ معنای کاملا درست کمک میکنند.

۱.۱.۲. تئوریها و تکنیکها : تکنیک تنها به مترجم کمک نمیکند . پشت هر تکنیکی یک توجیه نظری قرار دارد. تکنیک یعنی آنچه مترجم در پروسه ترجمه انجام میدهد ، در حالی که تئوری به یافتن علت چیزی می پردازد . تئوریها مباحث ذهنی هستند ( غیر قابل رویت) ولی تکنیکها اساسا عینی هستند ( قابل رویت). به کمک انها می توان مشکلات ترجمه را برطرف ساخت. با کمک تئوریها نمی توان مشکلاتی که یک مترجم در روند ترجمه به آن برمی خورد را حل کرد بلکه با استفاده از استراتژی های مناسب باید اینگونه مسائل را برطرف کرد. یک مثال تمایز بین تکنیک و تئوری در ترجمه را آشکار می سازد.

وقتی می خواهید از عرض یک رودخانه پهن عبور کنیم ، تئوری به ما می گوید که باید پل بسازیم یا با قایق از آن عبور کنیم و تکنیک نماد پل یا قایق حقیقی را ایفا میکند. کارشناسان معتقدند تکنیکها در تئوریها قابل استفاده هستند در حالی که تئوریهای نوین سرمنشا ایجاد تکنیکهای جدید می باشند. پس معلمان باید تکنیکهای مورد نیاز را در عمل و بطور تجربی کسب کنند و هم زمان از تکنیکهایی که تئوریها پیشنهاد میکنند نیز بهره گیرند.


نویسنده: رضا

A distant tour begins with one step… سفري به طول هزارفرسنگ با يك گام آغاز مي شود...

انتشار این نوشته در

۱ دیدگاه

  1. بسیار خوشحال شدم که چنین سایتی برای ترجمه آماده شده است. ولی انتظارات من تقریباً ابتر ماند و در نطفه خفه ماند!

    متاسفم که مطلب تان بسیار کلی و محدود و خلاصه وار و بدون در نظر گرفتن نکات دقیق تر و ریزتر ارائه شده است. از یک پایگاه اینترنتی ویژۀ ترجمه, انتظار مقالات و مطالب تخصصی و حرفه ای با صرف وقت مناسب برای نویسنده, مدیر سایت و مدیر علمی و همچنین خواننده می رود!

    همچنین نکات اساسی زبان و ادبیات فارسی که از ده دوازد سال پیش کاملاً در شرف اضمحلال در جامعه و رسانه هاست, انتظار می رود که در اینجا حتماً و دقیق رعایت شود. به عنوان مثال “را” باید همیشه و همیشه و همیشه در نزدیک ترین نقطۀ ممکن به مفعول در قالب کلمه قرار گیرد و به هیچ وجه پس از فعل نباید “را” بیاید. این نکته را بارها و بارها در “غلط ننویسیم” ابولحسن نجفی خوانده ایم, اگر اهل ترجمه و کار علمی و فارسی نویسی درست باشیم.

    نمونه ای از متن بالا:
    … با کمک تئوریها نمی توان مشکلاتی که یک مترجم در روند ترجمه به آن برمی خورد را حل کرد …

    تصحیح جمله:
    با کمک تئوریها نمی توان مشکلاتی را که یک مترجم در روند ترجمه به آن برمی خورد حل کرد

    جملۀ سلسیس یک مترجم یا فارسی نویس حرفه ای:
    با کمک تئوریها نمی توان مشکلاتی را حل کرد که یک مترجم در روند ترجمه به آن برمی خورد.

    پاسخ شما

ارسال یک دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *



کلیه حقوق متعلق به وب سایت سرای عالی ترجمه می باشد. - © Hcot.IR & استفاده از مطالب با ذکر نام و لینک سرای عالی ترجمه مجاز می باشد.